مرمت بخش هایی از بنای تاریخی قلعه دختر فیروزآباد

معاون میراث فرهنگی فارس خبرداد: «مرمت بخش هایی از بنای تاریخی قلعه دختر فیروزآباد آغاز شده است » معاون میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری فارس از آغاز مرمت بخش هایی از بنای تاریخی قلعه دختر فیروزآباد از آثار به جای مانده از دوران ساسانی در فارس خبرداد.  

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری فارس مهندس نصیری گفت : با توجه به اینکه بنای قلعه دختر از آثار تاریخی بسیار مهم و شاخص استان می باشد مرمت بخشهای مهمی از این بنای تاریخی در برنامه های مرمتی این اداره گنجانده شد که براین اساس با حفظ هویت بنا و با تأکید بر پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته عملیات مرمت درحال انجام می باشد . معاون میراث فرهنگی این اداره کل افزود: در این عملیات مرمتی اجرای پوشش استحفاظی بخش خارجی گنبد خانه ، دوخت و دوز شکافهای بدنه خارجی گنبد خانه ، اجرای دیوار محافظ بستر سنگی زیرپی در بخش خارجی گنبد خانه و مرمت بخش های سنگی در محل های مورد نیاز اجرا خواهد شد که مبلغ 485 میلیون ریال اعتبار به این پروژه اختصاص یافته است . گفتنی است : قلعه دختر یکی از بناهای ارزشمند دوره ساسانی در شهر فیروزآباد فارس می باشد. پژوهشگران قرن 19 مانند فرصت شیرازی ساخت قلعه دختر و کاخ اردشیر فیروزآباد را به اردشیر اول نسبت می دهد . تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که این دوبنا کاخ بوده اند که به دنبال به قدرت رسیدن اردشیر نقش های متفاوتی داشته اند ودریک زمان ساخته شده اند چنانکه در تواریخ قرون وسطی آمده است اردشیر پس از فتح مرکز فارس اقامتگاه تازه خود موسوم به اردشیر خوره را ترک کرد تا به جنوب ایران حمله کند و آنها را شکست دهد ازآن پس اردوان پنجم چندین لشکر کوچک را علیه این نیروی یاغی گسیل داشت تا سرانجام تصمیم گرفت که خود در رأس سپاهی علیه وی به جنگ بشتابد و ساخت استحکاماتی چون قلعه دختر را می بایست با توجه به اوضاع تاریخی و برخورد با مهاجم زورمند تفسیرکرد و دراین قلعه تلفیق یک کاخ شکوهمند سلطنتی و استحکامات دفاعی است که از نظر سوق الجیشی چنان در حد کمال هستند که نظیر آن را در سراسر تاریخ معماری به دشواری می توان دید . طرح عمارت اصلی روی قلعه دختر نشان می دهد که اقامتگاهی برای نگهبانان و مهمانان بوده و دارای اتاق های پذیرایی و تالار تخت و محل سکونت سلطنتی بوده که می توان این امر را ناشی از زندگی اولیه اردشیر که توأم با جنگ بوده دانست که وی محل اقامت خویش را به صورت بخشی از قلعه بنا کرده است. قلعه دختر در آستانه دره تنگ آب و در نقطه ای که شیب زمین شناسی در آن یک دروازه طبیعی بوجود آورده قرار دارد که قرار گرفتن کاخ برفراز دشت امکان نظارت برراه کف دره که به فیروز آباد منتهی می شودرا فراهم آورده است . کاخ و دژ بخشی از استحکامات وسیعی است که روی ارتفاعات مشرف به دشت بنا شده است. گرداگرد گنبد مسیرهایی وجود دارد که غلامگرد نامیده می شده که ازطریق پله های گرد و مدور سنگی به هم متصل می شده اند. آنچه از آرایش هندسی بنا برمی آید نشان می دهد که در زمان ساخت قلعه دختر دانش ستاره شناسی در تعریف هندسه بنا کار برد داشته است . بخش مهم کاخ شامل ایوان ، گنبد خانه ، دیوار دفاعی می باشد که نمایانگر زبردستی خاص معماران در شیوه ساخت می باشد و سلسله مراتب و تناسب فضا ها و عناصر سازنده معماری به بنا عظمت و نمود یک کاخ –دژ را بخشیده است . ارتفاع کمربند دفاعی 6 یا 7 متر است .کنگره های دفاعی کاخ توسط پله هایی به دالان های نگهبانی منتهی می شود و به فضاهای اسلحه خانه و سرباز خانه راه داشته است . ساختمان مدور که محل تخت یا بارگاه بوده به شکل برجی با شکوه برفراز تپه قد برافراشته است . دکتر عسکری چاوردی باستانشناس درخصوص مرمت این بنای تاریخی می گوید : بازسازی این معماری بسیار غنی با فضاهای متنوع درونی مطمناً قابل تصور نیست چرا که بقایای آنچه به جای مانده است برای این کار بسیار کم است اما با این حال از بخش های به جای مانده آنقدر اطلاعات بدست می آید که بتوانیم استحکام بخشی و پایدرای بنا را طراحی کنیم . وی معتقد است :در این زمینه مهمترین کار، نمایش نقش تاریخی این مکان به عنوان کاخ دژ برای بازدید کنندگان علاقمند است و در وضع موجود تنها ساختمان کاخ در معرض خطر قرار ندارد بلکه استحکامات کاخ ( در اثرگذشت زمان) همچنان ویران شده اند که تشخصیص آنها به سادگی مقدور نخواهد بود وارتباط داخلی فضاها غیر قابل درک می باشند. این باستان شناس می افزاید: در عملیات تعمیر مهمترین هدف باید مفهوم شدن بنا باشد و چه از نظر زیبا شناسی و تلاش برای بازسازی شیوه های فنی ساخت یا معماری ، یا تعمیر کامل بخش هایی از اثر با این دیدگاه ، باید در قلعه دختر تلاش شود تا هویت دژ مانند اثر از طریق تعمیر نواقص دیوارهای استحکامات، تعبیه وتحکیم دروازه ها و ... موردتأکید قرار گیرد.